خبرگزاری حوزه/ نام بلند و یاد عزیز آیتالله العظمی ملا شرفالدين محمدشريف بن حسنعلي آملي مازندراني، معروف به شریف العلما، همواره تداعیگر بزرگی و عظمت عالمی ربانی است که عمر خویش را در طبقی از اخلاص تقدیم راه حق و جهاد علمی در مسیر احیای ارزشهای دینی نهاد.
ایشان از علمای برجسته شیعی است که در مازندران پا به دنیا گذاشت و در جهان اسلام، نمادی روشن از عظمت و زعامت علمی و عملی رادمردان عرصه جهاد علمی و پرهیزگاری دینی گردید.
24 ذيقعده، سالروز رحلت این تندیس باشکوه عالم فقه شیعی و میدان علم علوی است.
ملا محمد شريف مازندراني نقش خطیر استادی را برای بسياري از علماي بزرگ شيعه، به بهترین نحو ایفا نمود، به اندازهای که ایشان را بنيانگذار فقه نوين و معاصر دانسته و جمع کثیری از آيات عظام در محضرش زانوی شاگردی بر زمین زده اند.
ملا محمد شريف مازندراني، فرزند ملا حسين علي، از زمره مراجع و علما و از جمله مدرسين حوزه علمیه کربلای معلی بوده است.
شريف العلما که در وادی علم، فقيه اصولي و در میدان اندیشه، حکيمي منطق مدار بود، از جمله مبدعین بنام شیوههای نوآورانه در علم اصول بود که در طول حیات پربرکت علمی خود، جامع علوم عقلي و نقلي گردید و مراتب والای علوم در زمینه های مختلف را به دست آورد.
ایشان از شاگردان سيدمحمد مجاهد بود و نیز در محضر درس عالم بزرگوار سيد علي صاحب رياض حضور یافت و به دلیل مقام علمي والای اين استاد برجسته و جذبه معرفتی که داشت، سالیان دراز در حضور باهرالنورش کسب فیض نمود و در حلقه شاگردانش باقی ماند.
شریف العلما همواره به دنبال جرعه نوشی از خوان زیبا و پرکرامات و مواج علم بود و به همین دلیل هم در کنج عزلت سکنی نداشت و به سیر آفاق در کنار سیر انفسیاش مبادرتی هماره می ورزید و هجرت و سفر در بلاد مختلف ايران و عراق و حوزه هاي علميه مختلف و به دست آوردن تجربه ای سترگ و انبان شگرف از علم و معرفت، رهاورد این سفرها بود.
کلاس درس شريف العلما پر رونق و زبانزد طلاب علوم دینی بود و بیش از هزار نفر در آن حضور مییافتند که این میزان در مقایسه با تعداد طلاب آن روزگاران و وضعیت حاکم بر حوزه علمیه کربلا، تعدادی قابل تأمل بوده است.
در واقع می توان دوران حضور شریف العلما در حوزه علمیه کربلای معلی را روزگار اوج گیری و نقطه عطفی در تاریخ این شهر و حوزه علمیه اش به شمار آورد.
این در حالی بود که شریف العلما در همین اثنا و از روی تواضع و بزرگواری در محضر استاد بزرگوارش سيدعلي صاحب رياض حضور یافت و به شاگردی و کسب فیض از محضر این مرد ارجمند و والامقام مشغول شد.
ملا محمد شريف مازندراني بر مباحث مختلف علمی تسلط و تفوقی کمنظیر داشت و از قوه فهم و استنباط و نیز حافظه بسيار خوب و در عین حال حوزه درک موسع و عالی برخوردار بود و نیز بیان بلیغ و رسایی هم داشت و این همه باعث شده بود تا ایشان در میان ستارگان آسمان علم و دانش آن دوران، پرفروغ و دیدنی تر از دیگران به چشم آید و ملقب به صفتی شود که براستی و درستی برازنده اش می نمود: شریف العلماء!
در حالات ایشان آورده اند که: شبها تا صبح بيدار و چراغ مطالعه اش خاموش نمى شد.
یک عالم هم روزگار با ایشان در همین موضوع و درباره حالات و روحیه و منش ایشان در حوزه علم و میدان فراگیری دانش می گوید:
شبى به حجره او رفتم؛ ديدم چراغ را بالاى طاقچه گذاشته و سه سطر از كتاب قوانين را نگاه مى كند و سپس در ميان اتاق راه مى رود و فكر مى كند و با اين حال صبح بيدار بود.
از زمره شاگردان ایشان میتوان به بزرگانی همچون فاضل رشتي، فاضل اردکاني، سيد ابراهيم صاحب ضوابط، شيخ محمد حسين صاحب فصول، ملا اسماعيل يزدي، محمد حسن آل ياسين، فرزند کاشف الغطاء، شيخ حسن مجتهد، سيد صدر الدين اصفهاني ملا آقا دربندي، سعيد العلماي مازندراني، سيد محمد شفيع جاپلقي، سيد جعفر دارابي، حجت الاسلام اصفهاني، حجت الاسلام قزويني، حجت الاسلام گلپايگاني، پدر علامه نوري (شيخ محمد تقي)، شيخ محمد حسن نجفي صاحب جواهر، شيخ العراقين تهراني، حاج زين العابدين خوانساري را مي توان از جمله شاگردان وي برشمرد و همچنين بزرگاني چون شيخ انصاري اشاره نمود.
شريف العلما بیشتر وقت خود را بر روی موضوع شاگرد پروری و تربیت طلاب علوم دینی گذاشت و شاید به همین دلیل بود که در عین تربیت شاگردان مبرز فراوان و کثرت طلابی که از محضر درس ایشان کسب فیض نموده اند، در حوزه تألیف و نوشتار، چندان اثری از ایشان باقی نمانده باشد.
یکی از کارهای بزرگ و تلاشهای علمی برجسته ایشان که با رویکردی بدیع، نوآورانه و ممارستی مجاهدانه و البته با تکیه بر اصول و اصالتهای حوزوی و سنت علمای سلف به انجام رسید شیوه نوآورانه در آموزش فقه و اصول نوين با استفاده از منابع چهارگانه کتاب، سنت و عقل و اجماع بود که خیر و برکت بسیاری برای حوزه علمی شیعی به همراه داشت.
ایشان در جواب سيد ابراهيم صاحب کتاب «ضوابط» كه به این عالم بزرگوار نوشتن کتاب و تألیف آثار علمی مکتوب را پیشنهاد داده بود، گفته بود: «هر چه شماها بنويسيد گويي من نوشته ام» !
شريف العلما در سال 1246 قمري حیات دنیوی را بدرود گفت و به ملکوت اعلی پیوست.
پس از ایشان، زعامت شيعيان جهان به صاحب ضوابط و صاحب جواهر منتقل شد.
پس از رحلت شريف العلما، شاگردانش به نجف اشرف رفتند و در محضر درس بزرگانی نظیر آيات عظام شيخ موسي کاشف الغطاء و برادرش شيخ علي کاشف الغطاء حضور یافتند. از آن پس، حوزه علميه كربلا هم از رونق سابق افتاد و نجف اشرف تبدیل به مهد علم و اجتهاد شیعی گردید و تا سالها به عنوان قطب علمی جهان تشیع محل ظهور و بروز برجستهترین و بزرگترین عالمان و زعمای حوزه تشیع قرارگرفت.
آری؛ نام بلند آیتالله العظمی ملا شرفالدين محمدشريف بن حسنعلي آملي مازندراني، معروف به شریف العلما، همواره تداعیگر بزرگی، عظمت و زعامت برجسته عالمی ربانی است که عمر خویش را در طبقی از اخلاص تقدیم راه حق و جهاد علمی در مسیر احیای ارزشهای دینی نهاد.
خدایش بیامرزاد!